{"id":373410,"date":"2021-07-22T20:30:03","date_gmt":"2021-07-22T15:00:03","guid":{"rendered":"https:\/\/leverageedu.com\/blog\/hi\/?p=373410"},"modified":"2023-03-03T17:51:42","modified_gmt":"2023-03-03T12:21:42","slug":"aryabhatta-ka-jeevan-parichay","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/leverageedu.com\/blog\/hi\/aryabhatta-ka-jeevan-parichay\/","title":{"rendered":"\u092d\u093e\u0930\u0924 \u0915\u093e \u0917\u0930\u094d\u0935 \u0939\u0948\u0902 Aryabhatta"},"content":{"rendered":"\n

\u0926\u0941\u0928\u093f\u092f\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0948\u0938\u0947 \u0924\u094b \u0915\u0908 \u0935\u093f\u0926\u094d\u0935\u093e\u0928 \u0906\u090f \u0914\u0930 \u0917\u090f, \u0932\u0947\u0915\u093f\u0928 \u0909\u0928\u092e\u0947\u0902 \u0938\u0947 \u0915\u0941\u091b \u0939\u092e\u0947\u0936\u093e-\u0939\u092e\u0947\u0936\u093e \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0905\u092a\u0928\u0947 \u0928\u093e\u092e \u0907\u0924\u093f\u0939\u093e\u0938 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u0930\u094d\u091c \u0915\u0930\u0935\u093e \u0917\u090f\u0964 \u0910\u0938\u0947 \u0939\u0940 \u090f\u0915 \u092e\u0939\u093e\u0928 \u0935\u093f\u0926\u094d\u0935\u093e\u0928 \u0925\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0964 \u0917\u0923\u093f\u0924 \u0914\u0930 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930 (Astronomy) \u0915\u0947 \u0935\u093f\u0926\u094d\u0935\u093e\u0928 \u0925\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0964 \u0907\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0916\u094b\u091c \u0938\u0947 \u092a\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0941\u0928\u093f\u092f\u093e \u092e\u0947\u0902 \u092d\u093e\u0930\u0924 \u0915\u093e \u092e\u093e\u0928 \u092c\u0922\u093c\u093e\u092f\u093e \u0925\u093e. \u092d\u093e\u0930\u0924 \u0915\u094b \u0905\u0902\u0924\u0930\u0930\u093e\u0937\u094d\u091f\u094d\u0930\u0940\u092f \u0938\u094d\u0924\u0930 \u092a\u0930 \u0917\u0923\u093f\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u092a\u0928\u093e \u0938\u0940\u0928\u093e \u091a\u094c\u0921\u093c\u093e \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u093e \u0905\u0935\u0938\u0930 \u0926\u093f\u092f\u093e \u0925\u093e\u0964 \u0924\u094b \u0906\u0907\u090f, \u0926\u0947\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0906\u092a\u0915\u094b Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u0915\u0947 \u092c\u093e\u0930\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u093f\u0938\u094d\u0924\u093e\u0930 \u0938\u0947 \u091c\u093e\u0928\u0915\u093e\u0930\u0940\u0964<\/p>\n\n\n\n\n\n\n

Check out: <\/strong>\u0905\u091a\u094d\u091b\u0947 \u0935\u093f\u0926\u094d\u092f\u093e\u0930\u094d\u0925\u0940 \u0915\u0947 10 \u0917\u0941\u0923<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

\u092c\u091a\u092a\u0928 \u0938\u0947 \u0939\u0940 \u0925\u0940 \u0938\u0940\u0916\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u091a\u093e\u0939<\/span><\/h2>\n\n\n\n
\"Aryabhatta
Source – \u092e\u0902\u0925\u0928 <\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n

\u0910\u0938\u093e \u092e\u093e\u0928\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u093e \u091c\u0928\u094d\u092e 476 \u092e\u0947\u0902 \u0939\u0941\u0906 \u0925\u093e\u0964 \u090f\u0915 \u0905\u0928\u094d\u092f \u092e\u093e\u0928\u094d\u092f\u0924\u093e \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u093e \u091c\u0928\u094d\u092e \u092c\u093f\u0939\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u091f\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0939\u0941\u0906 \u0925\u093e, \u091c\u093f\u0938\u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u093e\u091a\u0940\u0928 \u0928\u093e\u092e \u092a\u093e\u091f\u0932\u0940\u092a\u0941\u0924\u094d\u0930 \u0925\u093e, \u091c\u093f\u0938\u0915\u0947 \u092a\u093e\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924 \u0915\u0941\u0938\u0941\u092e\u092a\u0941\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0909\u0928\u0915\u093e \u091c\u0928\u094d\u092e \u092e\u093e\u0928\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0902\u0964 \u092c\u091a\u092a\u0928 \u0938\u0947 \u0939\u0940 \u0909\u0928\u092e\u0947\u0902 \u0928\u0908-\u0928\u0908 \u091a\u0940\u091c\u093c\u0947\u0902 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0914\u0930 \u0938\u0940\u0916\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u0932\u0932\u0915 \u0925\u0940\u0964 Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0909\u0928\u0915\u093e \u092c\u091a\u092a\u0928 \u0928\u0908-\u0928\u0908 \u091a\u0940\u091c\u093c\u0947\u0902 \u0938\u0940\u0916\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u091c\u094d\u092f\u093e\u0926\u093e \u0930\u0939\u093e\u0964<\/p>\n\n\n\n

Check out: <\/strong>\u092a\u0902\u091a\u0924\u0902\u0924\u094d\u0930 \u0915\u0940 \u0930\u094b\u091a\u0915 \u0915\u0939\u093e\u0928\u093f\u092f\u093e\u0902<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

\u0936\u093f\u0915\u094d\u0937\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0925\u0947 \u0905\u0935\u094d\u0935\u0932<\/span><\/h2>\n\n\n\n
\"Aryabhatta
Source – Hindi100<\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n

Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u0915\u0940 \u092c\u093e\u0924 \u0915\u0940 \u091c\u093e\u092f \u0924\u094b \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0928\u093e\u0932\u0902\u0926\u093e \u0935\u093f\u0936\u094d\u0935\u0935\u093f\u0926\u094d\u092f\u093e\u0932\u092f \u0938\u0947 \u0936\u093f\u0915\u094d\u0937\u093e \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0915\u0940 \u0925\u0940\u0964 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930 23 \u0935\u0930\u094d\u0937 \u0915\u0940 \u0906\u092f\u0941 \u092e\u0947\u0902 ‘\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u094d\u091f\u0940\u092f’ \u0928\u093e\u092e\u0915 \u090f\u0915 \u0917\u094d\u0930\u0902\u0925 \u0932\u093f\u0916\u093e \u0925\u093e\u0964 \u0909\u0928\u0915\u0947 \u0907\u0938 \u0917\u094d\u0930\u0902\u0925 \u0915\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0938\u093f\u0926\u094d\u0927 \u0914\u0930 \u0938\u094d\u0935\u0940\u0915\u0943\u0924\u093f \u0915\u0947 \u091a\u0932\u0924\u0947 \u0930\u093e\u091c\u093e \u092c\u0941\u0926\u094d\u0927\u0917\u0941\u092a\u094d\u0924 \u0928\u0947 \u0909\u0928\u0915\u094b \u0928\u093e\u0932\u0902\u0926\u093e \u0935\u093f\u0936\u094d\u0935\u0935\u093f\u0926\u094d\u092f\u093e\u0932\u092f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092e\u0941\u0916 \u092c\u0928\u093e \u0926\u093f\u092f\u093e \u0925\u093e\u0964<\/p>\n\n\n\n

\u092f\u0939 \u091c\u093c\u0930\u0942\u0930 \u092a\u0922\u093c\u0947\u0902 : <\/strong>\u0939\u0930\u093f\u0935\u0902\u0936 \u0930\u093e\u092f \u092c\u091a\u094d\u091a\u0928<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u094d\u092f<\/span><\/h2>\n\n\n\n
\"Aryabhatta
Source – Itshindi<\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n

\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0917\u0923\u093f\u0924 \u0914\u0930 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930 \u091c\u0948\u0938\u0940 \u0915\u0908 \u0930\u091a\u0928\u093e\u090f\u0902 \u0915\u0940, \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0938\u0947 \u0915\u0941\u091b \u0930\u091a\u0928\u093e\u090f \u0916\u094b \u091a\u0941\u0915\u0940 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0932\u0947\u0915\u093f\u0928 \u0906\u091c \u092d\u0940 \u0915\u0908  \u0930\u091a\u0928\u093e\u0913\u0902 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0924\u094b \u091a\u0932\u093f\u090f, Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u091c\u093e\u0928\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0909\u0928\u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092e\u0941\u0916 \u0915\u093e\u0930\u094d\u092f\u0964<\/p>\n\n\n\n

\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f<\/span><\/h3>\n\n\n\n

Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u092f\u0939 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0917\u0923\u093f\u0924\u0940\u092f \u0930\u091a\u0928\u093e \u0939\u0948\u0902, \u091c\u093f\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0905\u0902\u0915\u0917\u0923\u093f\u0924 (Arithmetic), \u092c\u0940\u091c\u0917\u0923\u093f\u0924 (Algebra), \u0924\u094d\u0930\u093f\u0915\u094b\u0902\u092e\u093f\u0924\u093f (Trigonometry) \u0915\u093e \u0935\u093f\u0938\u094d\u0924\u0943\u0924 \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0935\u0939\u0940\u0901 \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0938\u0924\u0924 \u092d\u093f\u0928\u094d\u0928 [Continued Fractions], \u0926\u094d\u0935\u093f\u0918\u093e\u0924 \u0938\u092e\u0940\u0915\u0930\u0923  [Quadratic Equations], \u091c\u094d\u092f\u093e\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u0924\u093e\u0932\u093f\u0915\u093e [Table of Sines], \u0918\u093e\u0924 \u0936\u094d\u0930\u0943\u0902\u0916\u0932\u093e\u0913\u0902 \u0915\u093e \u092f\u094b\u0917 [Sums of Power  Series], \u0906\u0926\u093f \u092d\u0940 \u0936\u093e\u092e\u093f\u0932 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u094d\u092f\u094b\u0902 \u0915\u093e \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u0907\u0938\u0940 \u0930\u091a\u0928\u093e [\u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f] \u0938\u0947 \u092e\u093f\u0932\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0915\u093e \u092f\u0939 \u0928\u093e\u092e \u092d\u0940 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0928\u0939\u0940\u0902, \u092c\u0932\u094d\u0915\u093f \u092c\u093e\u0926 \u0915\u0947 \u0938\u092e\u0940\u0915\u094d\u0937\u0915\u094b\u0902 \u0928\u0947 \u092f\u0939 \u0928\u093e\u092e \u0926\u093f\u092f\u093e\u0964 \u092d\u093e\u0938\u094d\u0915\u0930 \u092a\u094d\u0930\u0925\u092e, \u091c\u094b \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0947 \u0936\u093f\u0937\u094d\u092f \u0925\u0947, \u0935\u0947 \u0907\u0938 \u0930\u091a\u0928\u093e \u0915\u094b \u0905\u0936\u094d\u092e\u0915 \u2013 \u0924\u0902\u0924\u094d\u0930 [Treatise from the Ashmaka] \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0925\u0947\u0964 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 \u0907\u0938\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f \u2013 \u0936\u0924 \u2013 \u0905\u0937\u094d\u091f [Aryabhata’s 108] \u092d\u0940 \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 108 \u091b\u0902\u0926\/\u0936\u094d\u0932\u094b\u0915 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u092f\u0939 \u092c\u0939\u0941\u0924 \u0939\u0940 \u0938\u093e\u0930 \u2013 \u0917\u0930\u094d\u092d\u093f\u0924 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u0932\u093f\u0916\u093e \u0917\u092f\u093e \u0938\u0942\u0924\u094d\u0930 \u2013 \u0938\u093e\u0939\u093f\u0924\u094d\u092f \u0939\u0948\u0902\u0964 \u092f\u0939 \u0930\u091a\u0928\u093e, \u091c\u094b \u0915\u093f 108  \u091b\u0902\u0926\u094b\u0902 \u090f\u0935\u0902 13 \u092a\u0930\u093f\u091a\u092f\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u091b\u0902\u0926\u094b\u0902 \u0938\u0947 \u092c\u0928\u0940 \u0939\u0948\u0902 \u0914\u0930 \u092f\u0939 4 \u092a\u0926\u094b\u0902 \u0905\u0925\u0935\u093e \u0905\u0927\u094d\u092f\u093e\u092f\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0902\u091f\u0947 \u0939\u0948\u0902; \u0935\u0947 \u0905\u0927\u094d\u092f\u093e\u092f \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928-\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u0939\u0948\u0902 :<\/p>\n\n\n\n

  1. \u0917\u0940\u0924\u093f\u0915\u093e\u092a\u093e\u0926 [13 \u0936\u094d\u0932\u094b\u0915]<\/li>
  2. \u0917\u0923\u093f\u0924\u092a\u093e\u0926 [33 \u0936\u094d\u0932\u094b\u0915]<\/li>
  3. \u0915\u093e\u0932\u0915\u094d\u0930\u093f\u092f\u093e\u092a\u093e\u0926 [25 \u0936\u094d\u0932\u094b\u0915]<\/li>
  4. \u0917\u094b\u0932\u092a\u093e\u0926 [50 \u0936\u094d\u0932\u094b\u0915]<\/li><\/ol>\n\n\n\n

    \u0906\u0930\u094d\u092f \u2013 \u0938\u093f\u0926\u094d\u0927\u093e\u0902\u0924<\/span><\/h3>\n\n\n\n

    \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0940 \u092f\u0939 \u0930\u091a\u0928\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 \u0909\u092a\u0932\u092c\u094d\u0927 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0939\u0948\u0902, \u0932\u0947\u0915\u093f\u0928 \u0907\u0938\u0915\u0947 \u0905\u0935\u0936\u0947\u0937\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0928\u0947\u0915 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0940\u092f \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917  \u0915\u093e \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u092e\u093f\u0932\u0924\u093e \u0939\u0948\u0902, \u0924\u094b \u0906\u0907\u090f, \u092c\u0924\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0909\u0928\u0915\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f-\u0938\u093f\u0926\u094d\u0927\u093e\u0902\u0924 \u0915\u0947 \u092c\u093e\u0930\u0947 \u092e\u0947\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

    1. \u0936\u0902\u0915\u0941 \u2013 \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930 [Gnomon]<\/li>
    2. \u091b\u093e\u092f\u093e \u2013 \u092f\u0928\u094d\u0924\u094d\u0930 [Shadow Instrument]<\/li>
    3. \u092c\u0947\u0932\u0928\u093e\u0915\u093e\u0930 \u092f\u0938\u094d\u0924\u0940 \u2013 \u092f\u0928\u094d\u0924\u094d\u0930 [Cylindrical Stick]<\/li>
    4. \u091b\u0924\u094d\u0930\u2013\u092f\u0928\u094d\u0924\u094d\u0930 [Umbrella Shaped Device]<\/li>
    5. \u091c\u0932 \u2013 \u0918\u0921\u093c\u0940 [Water Clock]<\/li>
    6. \u0915\u094b\u0923 \u2013 \u092e\u093e\u092a\u0940 \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 [Angle Measuring Device]<\/li>
    7. \u0927\u0928\u0941\u0930 \u2013 \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930\/\u091a\u0915\u094d\u0930 \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930 [Semi \u2013 Circular\/ Circular Instrument]<\/li><\/ol>\n\n\n\n

      \u0927\u0928\u0941\u0930 \u2013 \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930\/\u091a\u0915\u094d\u0930 \u092f\u0902\u0924\u094d\u0930 [Semi \u2013 Circular\/ Circular Instrument] \u0907\u0938 \u0930\u091a\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0938\u093f\u0926\u094d\u0927\u093e\u0902\u0924 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0938\u093f\u0926\u094d\u0927\u093e\u0902\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f\u094b\u0926\u092f \u0915\u0940 \u0909\u092a\u0947\u0915\u094d\u0937\u093e \u0915\u0940 \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0905\u0930\u094d\u0926\u094d\u0927  \u2013 \u0930\u093e\u0924\u094d\u0930\u093f \u0917\u0923\u0928\u093e [Midnight Calculations] \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

      Check Out : <\/strong>\u091c\u093e\u0928\u093f\u090f \u0938\u093e\u0907\u0928\u093e \u0928\u0947\u0939\u0935\u093e\u0932 \u0915\u0940 \u0938\u092b\u0932\u0924\u093e \u0915\u0947 \u092a\u0940\u091b\u0947 \u0915\u093e \u0938\u0902\u0918\u0930\u094d\u0937<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0947 \u092e\u0939\u0924\u094d\u0935\u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u0914\u0930 \u0917\u094c\u0930\u0935\u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928<\/span><\/h2>\n\n\n\n
      \"Aryabhatta
      Source – Lets Inspire<\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0917\u0923\u093f\u0924 \u090f\u0935\u0902 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u0915\u094d\u0937\u0947\u0924\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0928\u0947\u0915 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928 \u0926\u093f\u090f, Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0909\u0928\u0915\u0947 \u092e\u0939\u0924\u094d\u0935\u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928 \u0907\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

      Check Out : <\/strong>\u092c\u0949\u0932\u0940\u0935\u0941\u0921 \u0915\u0940 \u092a\u0939\u0932\u0940 \u092b\u0940\u092e\u0947\u0932 \u0938\u0941\u092a\u0930\u0938\u094d\u091f\u093e\u0930 \u0936\u094d\u0930\u0940\u0926\u0947\u0935\u0940<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

      \u0917\u0923\u093f\u0924\u091c\u094d\u091e \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928<\/span><\/h3>\n\n\n\n

      \u092a\u093e\u0908 (Pi) \u0915\u0940 \u0916\u094b\u091c<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u092a\u093e\u0908 \u0915\u0947 \u092e\u093e\u0928 (Values) \u0915\u0940 \u0916\u094b\u091c \u0915\u0940, \u0907\u0938\u0915\u093e \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f \u0915\u0947 \u0917\u0923\u093f\u0924\u092a\u093e\u0926 10 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093f\u0932\u0924\u093e \u0939\u0948\u0902\u0964 Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0939 \u0932\u093f\u0916\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 –<\/p>\n\n\n\n

      \u0938\u094c \u092e\u0947\u0902 \u091a\u093e\u0930 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0947\u0902, \u092b\u093f\u0930 \u0906\u0920 \u0938\u0947 \u0917\u0941\u0923\u093e \u0915\u0930\u0947\u0902 \u0914\u0930 \u092b\u093f\u0930 62,000 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0947\u0902 \u0914\u0930 20,000 \u0938\u0947 \u092d\u093e\u0917\u092b\u0932 (Quotient) \u0928\u093f\u0915\u093e\u0932\u0947\u0902,  \u0907\u0938\u0938\u0947 \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930 \u092a\u093e\u0908 \u0915\u093e \u092e\u093e\u0928 \u0939\u094b\u0917\u093e\u0964<\/p>\n\n\n\n[ ( 4 + 100) * 8 + 62,000 ] \/ 20,000 = 62,832 \/ 20,000 = 3.1416<\/p>\n\n\n\n

      \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f (Zero) \u0915\u0940 \u0916\u094b\u091c <\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f \u0915\u0940 \u0916\u094b\u091c \u0915\u0940, \u091c\u094b \u0915\u093f \u0917\u0923\u093f\u0924 \u0915\u0940 \u0938\u0930\u094d\u0935\u0936\u094d\u0930\u0947\u0937\u094d\u0920 \u0916\u094b\u091c \u0939\u0948, \u091c\u093f\u0938\u0915\u0947 \u0905\u092d\u093e\u0935 \u092e\u0947\u0902 \u0917\u0923\u0928\u093e\u090f\u0901 \u0905\u0938\u0902\u092d\u0935 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0925\u0940 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f\u0902 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0947 \u0906\u0917\u0947 \u0936\u0941\u0928\u094d\u092f \u0932\u0917\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0940 \u0909\u0938\u0915\u093e \u092e\u093e\u0928 10 \u0917\u0941\u0928\u093e \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u0939\u0940 \u0938\u0930\u094d\u0935\u092a\u094d\u0930\u0925\u092e \u0938\u094d\u0925\u093e\u0928\u0940\u092f  \u092e\u093e\u0928\u0915 \u092a\u0926\u094d\u0927\u0924\u093f \u0915\u0947 \u092c\u093e\u0930\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u091c\u093e\u0928\u0915\u093e\u0930\u0940 \u0926\u0940\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u0924\u094d\u0930\u093f\u0915\u094b\u0923\u092e\u093f\u0924\u093f<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f \u0915\u0947 \u0917\u0923\u093f\u0924\u092a\u0926 6 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u094d\u0930\u093f\u092d\u0941\u091c \u0915\u0947 \u0915\u094d\u0937\u0947\u0924\u094d\u0930\u092b\u0932 \u0915\u0940 \u092c\u093e\u0924 \u0915\u0939\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 Concept of Sine \u0915\u0940 \u092d\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940 \u0939\u0948\u0902, \u091c\u093f\u0938\u0947 \u0909\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u2018\u0905\u0930\u094d\u0926\u094d\u0927 \u2013 \u091c\u094d\u092f\u093e\u2019 [Half \u2013 Chord] \u0928\u093e\u092e \u0926\u093f\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0906\u092e\u0924\u094c\u0930 \u092a\u0930 \u0907\u0938\u0947 \u2018\u091c\u094d\u092f\u093e\u2019 \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n\n\n\n

       \u092c\u0940\u091c\u0917\u0923\u093f\u0924<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0930\u094d\u0917\u094b\u0902 \u090f\u0935\u0902 \u0918\u0928\u094b [Squares & Cubes] \u0915\u0940 \u0936\u094d\u0930\u0902\u0916\u0932\u093e \u0915\u0947 \u091c\u094b\u0921\u093c \u0915\u093e \u092d\u0940 \u0909\u091a\u093f\u0924 \u092a\u0930\u093f\u0923\u093e\u092e \u0915\u093e  \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0939\u0948 –
      12 + 22 + \u2026\u2026\u2026\u2026. + n2 =[ n ( n+1) ( 2n + 1) ]  \/ 6
      &
      13 + 23+ \u2026\u2026\u2026\u2026.. + n3 = ( 1+2 + \u2026\u2026\u2026.. + n )2<\/p>\n\n\n\n

      \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930\u0940 (Astronomer) \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928<\/span><\/h3>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0915\u0947 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u0938\u093f\u0926\u094d\u0927\u093e\u0902\u0924\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0938\u093e\u092e\u0942\u0939\u093f\u0915 \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 Audayaka System \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0909\u0928\u0915\u0947 \u092c\u093e\u0926 \u0915\u0940 \u0915\u0941\u091b  \u0930\u091a\u0928\u093e\u0913\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0947 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0940 \u092c\u093e\u0924 \u0915\u0939\u0940 \u0917\u0908 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0909\u0928\u0915\u093e \u092f\u0939 \u092d\u0940 \u092e\u093e\u0928\u0928\u093e \u0925\u093e \u0915\u093f \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u0915\u0915\u094d\u0937\u093e \u0917\u094b\u0932\u093e\u0915\u093e\u0930  \u0928\u0939\u0940\u0902, \u0932\u0947\u0915\u093f\u0928 \u0905\u0902\u0921\u093e\u0915\u093e\u0930 \u0939\u0948\u0964 Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0916\u0917\u094b\u0932\u0936\u093e\u0938\u094d\u0924\u094d\u0930\u0940 \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u092d\u0940 \u0909\u0928\u0915\u093e \u0905\u0939\u092e \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u0938\u094c\u0930\u092e\u0902\u0921\u0932 (Solar System) \u0915\u0940 \u0917\u0924\u093f\u0936\u0940\u0932\u0924\u093e<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u092f\u0939 \u0924\u0925\u094d\u092f \u0938\u094d\u0925\u093e\u092a\u093f\u0924 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0915\u093f \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0927\u0941\u0930\u0940 \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u0902\u0924\u0930 \u0930\u0942\u092a \u0938\u0947 \u0918\u0941\u092e\u0924\u0940 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u092f\u0939\u0940\u0902 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0939\u0948 \u0915\u093f  \u0906\u0915\u093e\u0936 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u093e\u0930\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092c\u0926\u0932\u0924\u0940 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u0924\u0925\u094d\u092f \u0907\u0938\u0915\u0947 \u092c\u093f\u0932\u094d\u0915\u0941\u0932 \u0935\u093f\u092a\u0930\u0940\u0924 \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0906\u0915\u093e\u0936 \u0918\u0942\u092e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0915\u093e \u091c\u093f\u0915\u094d\u0930 \u0909\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f\u0940\u092f \u092e\u0947\u0902 \u092d\u0940 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u0917\u094d\u0930\u0939\u0923<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0939\u093f\u0902\u0926\u0942 \u092e\u093e\u0928\u094d\u092f\u0924\u093e \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u0930\u093e\u0939\u0941 \u0928\u093e\u092e\u0915 \u0917\u094d\u0930\u0939 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0914\u0930 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u094b \u0928\u093f\u0917\u0932 \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0914\u0930 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0907\u0938 \u0927\u093e\u0930\u0923\u093e \u0915\u094b \u0917\u0932\u0924 \u0938\u093f\u0926\u094d\u0927 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0914\u0930 \u0909\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u0907\u0938 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u090f\u0935\u0902 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930 \u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0915\u093e \u0935\u0948\u091c\u094d\u091e\u093e\u0928\u093f\u0915 \u0922\u0902\u0917 \u0938\u0947 \u0935\u0930\u094d\u0923\u0928 \u0915\u093f\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0909\u0928\u094d\u0939\u094b\u0902\u0928\u0947 \u092f\u0947 \u092c\u0924\u093e\u092f\u093e \u0915\u093f \u091a\u093e\u0901\u0926 \u090f\u0935\u0902 \u0905\u0928\u094d\u092f \u0917\u094d\u0930\u0939 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u2013 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0936 \u0915\u0947 \u092a\u0930\u093e\u0935\u0930\u094d\u0924\u093f\u0924 [Reflection] \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0936\u092e\u093e\u0928 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u0935\u093e\u0938\u094d\u0924\u0935 \u092e\u0947\u0902 \u0909\u0928\u0915\u093e \u0905\u092a\u0928\u093e \u0915\u094b\u0908 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0936 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0939\u094b\u0924\u093e\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 (Solar Eclipse)<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0927\u0941\u0930\u0940 \u092a\u0930 \u0918\u0942\u092e\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0927\u0941\u0930\u0940 \u092a\u0930 \u0918\u0942\u092e\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e  \u0915\u0947 \u0938\u093e\u0925 \u0939\u0940 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u0940 \u092d\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0907\u0938 \u0926\u094c\u0930\u093e\u0928 \u091c\u092c \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0914\u0930 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u0947 \u092c\u0940\u091a \u091c\u092c \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0906 \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0902 \u0924\u094b \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0947 \u092c\u0940\u091a \u092e\u0947\u0902 \u0906\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u093e \u0909\u0924\u0928\u093e \u0939\u093f\u0938\u094d\u0938\u093e \u091b\u0941\u092a \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0935\u0939 \u0939\u092e\u0947\u0902 \u0915\u093e\u0932\u093e \u092f\u093e \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0936\u0939\u0940\u0928 \u0926\u093f\u0916\u093e\u0908 \u0926\u0947\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930  \u092f\u0939 \u0918\u091f\u0928\u093e \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0915\u0939\u0932\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 (Lunar Eclipse)<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u091a\u0942\u0901\u0915\u093f \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0927\u0941\u0930\u0940 \u092a\u0930 \u0918\u0942\u092e\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0947 \u0938\u093e\u0925 \u0939\u0940 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u0940 \u092d\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0907\u0938 \u0926\u094c\u0930\u093e\u0928  \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0914\u0930 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u0947 \u092c\u0940\u091a \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0906 \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u094b \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u092a\u0930\u091b\u093e\u0908 \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u092e\u093e \u092a\u0930 \u092a\u0921\u093c\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0935\u0939 \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0936 \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u0930 \u092a\u093e\u0924\u093e \u0914\u0930 \u092f\u0939 \u0918\u091f\u0928\u093e \u091a\u0902\u0926\u094d\u0930\u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u0915\u0939\u0932\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u091b\u093e\u092f\u093e \u091c\u093f\u0924\u0928\u0940 \u092c\u0921\u093c\u0940 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0917\u094d\u0930\u0939\u0923 \u092d\u0940 \u0909\u0924\u0928\u093e \u0939\u0940 \u092c\u0921\u093c\u093e \u0939\u094b\u0917\u093e\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u0915\u0915\u094d\u0937\u093e\u0913\u0902 \u0915\u093e \u0935\u093e\u0938\u094d\u0924\u0935\u093f\u0915 \u0938\u092e\u092f (Sidereal Periods)<\/span><\/h4>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u092a\u0943\u0925\u094d\u0935\u0940 \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u0915\u093e \u092c\u093f\u0932\u094d\u0915\u0941\u0932 \u0909\u091a\u093f\u0924 \u0938\u092e\u092f \u091c\u094d\u091e\u093e\u0924 \u0915\u093f\u092f\u093e\u0964 \u092f\u0939 \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0927\u0941\u0930\u0940 \u092a\u0930 \u0918\u0942\u092e\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0938\u0942\u0930\u094d\u092f \u0915\u0940 \u092a\u0930\u093f\u0915\u094d\u0930\u092e\u093e \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0926\u093f\u0928 24 \u0918\u0902\u091f\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u0939\u0940\u0902, \u092c\u0932\u094d\u0915\u093f 23 \u0918\u0902\u091f\u0947\u0902, 56 \u092e\u093f\u0928\u093f\u091f \u0914\u0930 1 \u0938\u0947\u0915\u0947\u0923\u094d\u0921 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0942\u0930\u0940 \u0915\u0930 \u0932\u0947\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0939\u092e\u093e\u0930\u0947 1 \u0938\u093e\u0932 \u092e\u0947\u0902 365 \u0926\u093f\u0928, 6 \u0918\u0902\u091f\u0947, 12 \u092e\u093f\u0928\u093f\u091f \u0914\u0930 30 \u0938\u0947\u0915\u0947\u0902\u0921 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u091c\u094d\u092f\u094b\u0924\u093f\u0930\u094d\u0935\u093f\u0926 (Astrologer) \u0915\u0947 \u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u092f\u094b\u0917\u0926\u093e\u0928<\/span><\/h3>\n\n\n\n

      \u0906\u0930\u094d\u092f\u092d\u091f \u0928\u0947 \u0932\u0917\u092d\u0917 \u0921\u0947\u0922\u093c \u0939\u091c\u093e\u0930 \u0938\u093e\u0932 \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0939\u0940 \u091c\u094d\u092f\u094b\u0924\u093f\u0937 \u0935\u093f\u091c\u094d\u091e\u093e\u0928 \u0915\u0940 \u0916\u094b\u091c \u0915\u0930 \u0932\u0940 \u0925\u0940, \u091c\u092c \u0907\u0924\u0928\u0947 \u0909\u0928\u094d\u0928\u0924 \u0938\u093e\u0927\u0928 \u090f\u0935\u0902 \u0909\u092a\u0915\u0930\u0923 \u092d\u0940 \u0909\u092a\u0932\u092c\u094d\u0927 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0925\u0947\u0964<\/p>\n\n\n\n

      \u092f\u0939 \u091c\u093c\u0930\u0942\u0930 \u092a\u0922\u093c\u0947\u0902:<\/strong>\u091b\u0924\u094d\u0930\u092a\u0924\u093f \u0936\u093f\u0935\u093e\u091c\u0940 \u092e\u0939\u093e\u0930\u093e\u091c<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n

      \u0930\u094b\u091a\u0915 \u0924\u0925\u094d\u092f<\/span><\/h2>\n\n\n\n
      \"Aryabhatta
      Source – Quora<\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n

      Aryabhatta ka Jeevan Parichay \u092e\u0947\u0902 \u0905\u092c \u0906\u092a \u091c\u093e\u0928\u0947\u0902\u0917\u0947 \u0909\u0928\u0938\u0947 \u091c\u0941\u0921\u093c\u0947 \u0915\u0941\u091b \u0905\u0926\u094d\u092d\u0941\u0924 \u0930\u094b\u091a\u0915 \u0924\u0925\u094d\u092f, \u091c\u094b \u0915\u0930\u0935\u093e\u090f\u0901\u0917\u0947 \u0906\u092a\u0915\u094b \u0909\u0928\u0938\u0947 \u092a\u0930\u093f\u091a\u093f\u0924\u0964<\/p>\n\n\n\n